ABSTRACT Objective: to verify the effectiveness of telenursing in the control of nausea and vomiting induced by antineoplastic chemotherapy. Method: a randomized controlled trial of 61 cancer patients undergoing outpatient chemotherapy treatment, randomized into experimental group and control group. Nausea and vomiting were evaluated by the instrument Multinational Association on Supportive Care in Cancer. The telephone intervention was performed four times after chemotherapy. To verify the effects of this on the variables, the Mann-Whitney test and Student's t-test were used. Wilcoxon signed-rank test was applied to confirm the hypothesis of differences in the pre- and post-test intragroup scores. Results: the groups were homogeneous regarding sociodemographic and clinical characteristics. The experimental group showed a statistically significant reduction in the occurrence of nausea (p=0.0089), in the degree of nausea, in two moments, between 24 hours and three days, and three days and five days (p=0.007 and p=0.009, respectively), in the occurrence of vomiting (p=0.008) and in the number of vomiting episodes (p=0.020). Conclusion: telephone intervention is a potential nursing intervention to reduce nausea and vomiting associated with antineoplastic chemotherapy. Brazilian Clinical Trial Registry: RBR-6s8qm5.
RESUMEN Objetivo: comprobar la eficacia de la tele-enfermería en el control de las náuseas y los vómitos inducidos por la quimioterapia antineoplásica. Método: ensayo clínico controlado y aleatorizado, realizado con 61 pacientes con cáncer en tratamiento ambulatorio de quimioterapia, asignados aleatoriamente en grupo de control y grupo experimental. Las náuseas y los vómitos se evaluaron con el instrumento Multinational Association on Suportive Care in Cancer. Se efectuó una intervención telefónica en cuatro momentos de la quimioterapia. Para verificar los efectos de dicha intervención sobre las variables, se utilizaron las pruebas de Mann-Whitney y t de Student. Se aplicó la prueba de los rangos con signo de Wilcoxon para confirmar la hipótesis sobre la existencia de diferencias de las notas previas y posteriores a la prueba intragrupalmente. Resultados: los grupos fueron homogéneos en cuanto a las características sociodemográficas y clínicas. El grupo experimental presentó una reducción estadísticamente significativa en la manifestación de náuseas (p=0,0089), del grado de las náuseas, en dos momentos, entre 24 horas y tres días, y entre tres y cinco días (p=0,007 y p=0,009, respectivamente), de la manifestación de los vómitos (p=0,008) y de la cantidad de episodios de vómitos (p=0,020). Conclusión: la intervención telefónica se presenta como una potencial intervención de enfermería para reducir las náuseas y los vómitos asociados a la quimioterapia antineoplásica. Registro Brasileño de Ensayo Clínico: RBR-6s8qm5.
RESUMO Objetivo: verificar a eficácia da telenfermagem no controle de náuseas e vômitos induzidos pela quimioterapia antineoplásica. Método: ensaio clínico controlado, randomizado, realizado com 61 pacientes com câncer, em tratamento ambulatorial de quimioterapia, alocados aleatoriamente em grupo experimental e grupo controle. Náuseas e vômitos foram avaliados pelo instrumento Multinational Association on Suportive Care in Cancer. A intervenção telefônica foi efetuada em quatro momentos após quimioterapia. Para verificar os efeitos desta sobre as variáveis, foram utilizados o teste de Mann-Whitney e o teste t de Student. O teste dos postos assinalados de Wilcoxon foi aplicado para confirmar a hipótese de existência de diferenças das notas do pré e pós-teste intragrupos. Resultados: os grupos foram homogêneos quanto às características sociodemográficas e clínicas. O grupo experimental apresentou redução estatisticamente significativa da ocorrência de náuseas (p=0,0089), do grau de náusea, em dois momentos, entre 24 horas e três dias, e três dias e cinco dias (p=0,007 e p=0,009, respectivamente), da ocorrência de vômitos (p=0,008) e do número de episódios de vômitos (p=0,020). Conclusão: a intervenção telefônica apresenta-se como potencial intervenção de enfermagem para a redução de náuseas e vômitos associados à quimioterapia antineoplásica. Registro Brasileiro de Ensaio Clínico: RBR-6s8qm5.